Ayazmalar
Tuzla yolu üzerinde Temenye mevkiinde yer alan fakat günümüze ulaşamamış bu ayazmanın, etrafı ağaçlarla bezeli, iki yanı ve üstü kabataş ile örülü bir su yolu olduğu bilinmektedir. 1924 yılına kadar, 29 Ağustos günleri burada ayinler yapıldığı söylenmektedir.
Ayios Pandeleimon Ayazması
Pendik merkezde eski Motor İskelesi’nin karşısına denk gelen Balıkçı Sokak’ta bulunan Ayios Pandeleimon Ayazması, bir kuyudan ibaret olup 1940-1941 yılları arasında belediye tarafından kapatılmıştır.
Ayios Stefanos Ayazması
Kartal-Pendik arasında, Yunus mevkiindeki çimento fabrikasının karşısında yer alan bu ayazma, halk arasında “Meşeli Ayazma” adıyla meşhurdur. Bu isimle anılmasının sebebi iki ulu meşe ağacının yanında yer almasıydı. Etrafı duvarla çevrelenmiş olan bu ayazma, yer altında bir tonozdan ibaretti.
Günümüzde hâlâ yıkıntıları görülebilen ayazmanın 1947 yılında dahi harap bir halde olduğu, duvarlarının ve taş merdivenlerinin yıkılmaya yüz tuttuğu, bu tarihte yazılmış bir yazıdan öğrenilmektedir.
*Ayazma, Yunanca “kutsal” anlamındaki “hagaizma” kelimesinden gelir. Hz. İsa’ya adanan su ve su kaynaklarına (kuyu, pınar, çeşme gibi) “ayazma” adı verilir. Ayazmalara bir aziz veya azizenin ismi verilir. Ortodokslar ayazma suyunun şifalı olduğuna inanırlar. Çoğunlukla, bir kilisenin içinde ya da yakınında yer alan ayazmalarda, özel günlerde kilise papazı önderliğinde ayin yapma geleneği vardır.
Yorumlar