http://www.saglikal.com/ailede-cinsel-egitimin-onemi.html
Ergenlerin bedenlerini tanıması, ergenlikte yaşayacakları değişimler hakkında bilgilenme, cinsellikle ilgili duygu ve kaygılarının paylaşılması, kadın-erkek ilişkileri hakkında bilgilenme gibi konularda ailelerinin rehberliğine gereksinimleri vardır. Bu nedenle erken yaşlardan başlayarak çocukların aile içinde bilgilendirilmesi cinsel eğitimde en sağlıklı yoldur.
Aile ile cinselliğe dayalı iletişim genç insanların cinsel sağlıklarının gelişiminde en
önemli faktördür. Aile ve çocuk arasındaki pozitif iletişim, genç insanlara bireysel değerlerini geliştirmeleri ve cinsel sağlıklarıyla ilgili doğru kararları almalarında yardım eder. Toplumun temel birimi olan aile içinde iletişimde meydana gelen herhangi bir aksama, çözülme ya da bozulmanın ergenin sağlıklı cinsel gelişimini engelleyeceği çok açıktır.İnsanların edindiği tüm davranış örüntüleri, içinde yaşadığı ailenin bir ürünü olarak kabul edilmektedir. Çocuk doğduğu andan itibaren başta ebeveynleri olmak üzere yakın çevrelerinden cinsellikle ilgili mesajları almaya başlarlar. Aileler açık bir şekilde çocuklarıyla tartışsınlar ya da tartışmasınlar, onlara cinsellik hakkındaki tutum ve değerlerini aktarırlar. Cinsel kimliğini kazanma sürecinde, ailesinden uygun özdeşim örnekleri gören çocuk, ebeveynlerinin birçok özelliğini bilinçsiz olarak yineler ve kendi örnekleri gören çocuk, ebeveynlerinin birçok özelliğini bilinçsiz olarak yineler ve kendi kişiliği içinde yoğurmaya başlar. Yaşamın önemli ve duyarlı bir parçası olan cinsellik üzerine olumsuz değerleri olan ve cinsellikle ilgili konularda çocuklarıyla konuşamayan anne-babalar cinselliği bir tabu olarak çocuklarına sunarlar.
Ailelerin cinsellik ve cinsel konular hakkında negatif tutumlarının ortadan kaldırılmasında ve etkili ergen-aile iletişimlerinin desteklenmesi sürecinde profesyoneller tarafından ailelere şu mesajların verilmesi önem taşımaktadır:
Soru Sorulabilir Olma: Soru sorulabilen anne-babalar, genellikle bir çocuğun gelişimsel olarak anlama kapasitesini bilirler. Anne babası ile açık bir iletişim içinde olan çocukların ihtiyaçları olan şeyi sormaları daha kolaydır. Açık bir cinsel eğitim sürecinde ebeveynin yeterli bilgisine, soruları istekli şekilde dinlemesine, özgürce konuşmaya imkan tanımasına ihtiyaç duyulmaktadır. Ailelerin diyalogları başlatabilmeleri ve sorunların açıkça tanımlanabilmesi için kabul edici yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır.
Basit Yanıtlar Verme: Anne-babalar cinsellikle ilgili sorulara olduğundan daha karmaşık ve derin olarak bakarlar. Oysa çocuğun sorularını mümkün olduğunca gerçek, kısa ve açık şekilde yanıtlamak ve tartışmak önem taşımaktadır.
Konuları Tartışma: Utanma ya da bilgi eksikliğinden dolayı birçok anne-baba cinsellik hakkındaki soruları yanıtlamayı ve cinsel konuları tartışmayı zor bulur. Oysa cevabı bilmediklerinde ya da nasıl cevap vereceklerine emin olmadıklarında “bilmiyorum” ya da “emin değilim” diyebilirler. Kaçamak veya baştan savmaya yönelik yaklaşımlar cinsellik hakkında çocuğa negatif mesaj verebilir.
Tüm yaşlarda sorulan cinsellikle ilgili sorularda önemli olan, anne-babanın soruları cevaplarken tutumları ve cinsellikle ilgili konuları tartışma şeklidir. Sorduğu soruların önemsenmediğini ya da bir çocuk gibi azarlandığını hisseden ergen, cinsellikle ilgili soruların anne-babasına sorulmaması gerektiği fikrine kapılır ve cevapları başka kişilerde arayabileceği gibi gözetleme veya deneyler yapma yollarına
başvurabilir. Bu durum, cinsel eğitimin anne-babanın kontrolünden çıkması, bir anlamda istenmeyen bir yöne gitmesi anlamına gelmektedir. Oysa aile, gençlerin sağlıklı birer yetişkin olma ve sosyalleşme sürecinde cinsellikle ilgili temel ve doğru bilgilerin verildiği bir ortam olmasının yanı sıra, cinsellikle ilgili ilk ve önemli bir bilgi kaynağı olarak kabul edilmektedir.
Yapılan bir araştırmada, ailelerin çoğu çocuklarının cinsellikle ilgili konularda eğitmede en önemli bilgi kaynağı olarak kendilerini gördüklerini ifade etmişlerdir ailede özellikle annelerin çocuğun ilk öğreticisi konumunda olduğu ve çocuğun onun aracılığı ile dünyayı kavramaya çalıştığı vurgulanmaktadır. Anneler, genel anlamda ergene en yakın kişi konumunda olup cinsel sosyalleşmenin aile içi araçları olarak kabul edilmektedir. Cinsellikle ilgili konularda ergen ile annesi arasındaki iletişimin değerlendirilmesi, ailenin ergene ne kadar ulaşabildiğinin bir göstergesi olarak kullanılabilir. Yapılan birçok araştırmada ve cinsellikle ilgili tüm eğitim programlarında, annenin inkar edilemez rolü göze çarpmaktadır. Çalışmalar, aile
içinde özellikle annelerin kızlarının ve oğullarının cinsellikle ilgili konularda bilgilendirilmesinde kendilerini birinci sorumlu olarak gördüklerini, babalara oranla çocuklarıyla daha fazla iletişime geçtiklerini gösteren sonuçları ortaya koymaktadır. Ayrıca ergenler da, aile içinde özellikle annelerini cinsel eğitimin önemli bir kaynağı olarak görmektedirler. Annesiyle cinsellikle ilgili konularda konuşan gençlerin yaşıtları arasında daha az cinsel risk aldıklarını gösteren çalışmalar mevcuttur. Bir diğer çalışmada ise, aileleriyle cinselliğe dayalı iletişimleri olan gençlerin yaşıtlarına göre cinsel ilişkiye daha geç başladıklarını gösteren veriler mevcuttur.
Benzer şekilde, genç ergenler ve annelerinin katıldığı bir başka araştırma, hem erkek hem kız ergenlerin cinsel konularda babalarından ve arkadaşlarından daha çok anneleriyle konuştuğunu, annelerin kızların bilgi ihtiyaçlarına kendi kişisel deneyimleri ile cevap verme olasılıklarının daha kuvvetli ve kolay olduğunu vurgulamaktadır. Kız ergenlerin cinsel odaklı konularda erkek ergenlere oranla daha çok annelerine başvurdukları ve
kız annelerinin erkek çocuk sahibi annelere göre cinsel içerikli konuların tartışılmasında daha aktif bir kimlikte olduğu, ayrıca annelerin bu konuların tartışılmasında kızlarından daha istekli oldukları belirlenmiştir.Ailelerin cinsel eğitimde önemini ve olumlu etkisini gösteren bu çalışmalara rağmen, ailelerin birçoğunun çocuklarına cinsel sağlık eğitimi verebilmek için yeterli bilgiye sahip olmadıklarını düşünmeleri, ne zaman neyi tartışacaklarından ve tartışmayı nasıl yönlendireceklerinden emin olmamaları, kendi cinsel değerleri ve tutumları hakkında net olmamaları, utanma ve otoriteyi kaybetme korkularından dolayı aile içi cinsel eğitim ihmal edilmektedir.
Aileler her ne kadar cinsellikle ilgili konularda çocukların bilgilenme gereğini görmezden gelse de, günümüzde cinselliğe dayalı çıkışlar her toplumda görülmektedir. Aileler çocuklarıyla haberleri izlerken bile kendilerini güvende hissetmemekte; çünkü ensest ilişkiler hakkında korkutucu öyküler, tecavüz ve seksüel skandallarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Çevrelerindeki bu uyaranlar çocukları ve gençleri cinselliği öğrenmeleri için zorlamakta ve çevrede var olan her kaynağı bir öğrenme aracı haline getirmelerine neden olmaktadır.
Anne-babaların çoğu, çocuklarının bu uyaranlar karşısında cinsellikle ilgili konularda yanlış kaynaklardan zararlı şekilde etkilenmelerini önlemek amacıyla kendi aile yapısı ve kültürü doğrultusunda bir cinsel eğitim vermenin gerekliliğini ve önemini kabul eder. Ailelerin cinselliğe bakış açısını içinde yetiştikleri toplumsal normlar şekillendirir. Geleneksel Türk ailesinde cinsellikle ilgili konular genellikle konuşulmamaktadır. Cinsellik toplum tarafından ayıp, günah, güç göstergesi, sözel ve davranışsal saldırı aracı olarak görülmektedir. Benzer şekilde yurt dışında yapılan bir çalışmada dindar ailelerin çocuklarına cinsel eğitim vermekte daha az istekli olduğunu göstermektedir.
Anne-babaların bazı korkuları cinsel eğitimin önündeki önemli engellerdendir. Bu korkular arasında “çocukların hazır olduğunda konuyu açmasını ve soru sormasını bekleme”, “olası sorular karşısında kendi bilgilerinden emin olamama”, “çocuğa çok erken ve çok fazla bilgi verme endişesi” sayılmaktadır.
Birçok anne-babanın çocuklarına yönelik cinsel eğitime karşı çıkmasının ve ihmal etmesinin en önemli nedeni, erken yaşlarda başlanılan cinsel eğitimle birlikte erken yaşta cinsel aktiviteye başlanacağına yönelik inanışlardır. Yapılan araştırmalar bu önermenin tam aksini göstermektedir.
Kaynak:saglıkal.com
Aile ile cinselliğe dayalı iletişim genç insanların cinsel sağlıklarının gelişiminde en
önemli faktördür. Aile ve çocuk arasındaki pozitif iletişim, genç insanlara bireysel değerlerini geliştirmeleri ve cinsel sağlıklarıyla ilgili doğru kararları almalarında yardım eder. Toplumun temel birimi olan aile içinde iletişimde meydana gelen herhangi bir aksama, çözülme ya da bozulmanın ergenin sağlıklı cinsel gelişimini engelleyeceği çok açıktır.İnsanların edindiği tüm davranış örüntüleri, içinde yaşadığı ailenin bir ürünü olarak kabul edilmektedir. Çocuk doğduğu andan itibaren başta ebeveynleri olmak üzere yakın çevrelerinden cinsellikle ilgili mesajları almaya başlarlar. Aileler açık bir şekilde çocuklarıyla tartışsınlar ya da tartışmasınlar, onlara cinsellik hakkındaki tutum ve değerlerini aktarırlar. Cinsel kimliğini kazanma sürecinde, ailesinden uygun özdeşim örnekleri gören çocuk, ebeveynlerinin birçok özelliğini bilinçsiz olarak yineler ve kendi örnekleri gören çocuk, ebeveynlerinin birçok özelliğini bilinçsiz olarak yineler ve kendi kişiliği içinde yoğurmaya başlar. Yaşamın önemli ve duyarlı bir parçası olan cinsellik üzerine olumsuz değerleri olan ve cinsellikle ilgili konularda çocuklarıyla konuşamayan anne-babalar cinselliği bir tabu olarak çocuklarına sunarlar.
Ailelerin cinsellik ve cinsel konular hakkında negatif tutumlarının ortadan kaldırılmasında ve etkili ergen-aile iletişimlerinin desteklenmesi sürecinde profesyoneller tarafından ailelere şu mesajların verilmesi önem taşımaktadır:
Soru Sorulabilir Olma: Soru sorulabilen anne-babalar, genellikle bir çocuğun gelişimsel olarak anlama kapasitesini bilirler. Anne babası ile açık bir iletişim içinde olan çocukların ihtiyaçları olan şeyi sormaları daha kolaydır. Açık bir cinsel eğitim sürecinde ebeveynin yeterli bilgisine, soruları istekli şekilde dinlemesine, özgürce konuşmaya imkan tanımasına ihtiyaç duyulmaktadır. Ailelerin diyalogları başlatabilmeleri ve sorunların açıkça tanımlanabilmesi için kabul edici yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır.
Basit Yanıtlar Verme: Anne-babalar cinsellikle ilgili sorulara olduğundan daha karmaşık ve derin olarak bakarlar. Oysa çocuğun sorularını mümkün olduğunca gerçek, kısa ve açık şekilde yanıtlamak ve tartışmak önem taşımaktadır.
Konuları Tartışma: Utanma ya da bilgi eksikliğinden dolayı birçok anne-baba cinsellik hakkındaki soruları yanıtlamayı ve cinsel konuları tartışmayı zor bulur. Oysa cevabı bilmediklerinde ya da nasıl cevap vereceklerine emin olmadıklarında “bilmiyorum” ya da “emin değilim” diyebilirler. Kaçamak veya baştan savmaya yönelik yaklaşımlar cinsellik hakkında çocuğa negatif mesaj verebilir.
Tüm yaşlarda sorulan cinsellikle ilgili sorularda önemli olan, anne-babanın soruları cevaplarken tutumları ve cinsellikle ilgili konuları tartışma şeklidir. Sorduğu soruların önemsenmediğini ya da bir çocuk gibi azarlandığını hisseden ergen, cinsellikle ilgili soruların anne-babasına sorulmaması gerektiği fikrine kapılır ve cevapları başka kişilerde arayabileceği gibi gözetleme veya deneyler yapma yollarına
başvurabilir. Bu durum, cinsel eğitimin anne-babanın kontrolünden çıkması, bir anlamda istenmeyen bir yöne gitmesi anlamına gelmektedir. Oysa aile, gençlerin sağlıklı birer yetişkin olma ve sosyalleşme sürecinde cinsellikle ilgili temel ve doğru bilgilerin verildiği bir ortam olmasının yanı sıra, cinsellikle ilgili ilk ve önemli bir bilgi kaynağı olarak kabul edilmektedir.
Yapılan bir araştırmada, ailelerin çoğu çocuklarının cinsellikle ilgili konularda eğitmede en önemli bilgi kaynağı olarak kendilerini gördüklerini ifade etmişlerdir ailede özellikle annelerin çocuğun ilk öğreticisi konumunda olduğu ve çocuğun onun aracılığı ile dünyayı kavramaya çalıştığı vurgulanmaktadır. Anneler, genel anlamda ergene en yakın kişi konumunda olup cinsel sosyalleşmenin aile içi araçları olarak kabul edilmektedir. Cinsellikle ilgili konularda ergen ile annesi arasındaki iletişimin değerlendirilmesi, ailenin ergene ne kadar ulaşabildiğinin bir göstergesi olarak kullanılabilir. Yapılan birçok araştırmada ve cinsellikle ilgili tüm eğitim programlarında, annenin inkar edilemez rolü göze çarpmaktadır. Çalışmalar, aile
içinde özellikle annelerin kızlarının ve oğullarının cinsellikle ilgili konularda bilgilendirilmesinde kendilerini birinci sorumlu olarak gördüklerini, babalara oranla çocuklarıyla daha fazla iletişime geçtiklerini gösteren sonuçları ortaya koymaktadır. Ayrıca ergenler da, aile içinde özellikle annelerini cinsel eğitimin önemli bir kaynağı olarak görmektedirler. Annesiyle cinsellikle ilgili konularda konuşan gençlerin yaşıtları arasında daha az cinsel risk aldıklarını gösteren çalışmalar mevcuttur. Bir diğer çalışmada ise, aileleriyle cinselliğe dayalı iletişimleri olan gençlerin yaşıtlarına göre cinsel ilişkiye daha geç başladıklarını gösteren veriler mevcuttur.
Benzer şekilde, genç ergenler ve annelerinin katıldığı bir başka araştırma, hem erkek hem kız ergenlerin cinsel konularda babalarından ve arkadaşlarından daha çok anneleriyle konuştuğunu, annelerin kızların bilgi ihtiyaçlarına kendi kişisel deneyimleri ile cevap verme olasılıklarının daha kuvvetli ve kolay olduğunu vurgulamaktadır. Kız ergenlerin cinsel odaklı konularda erkek ergenlere oranla daha çok annelerine başvurdukları ve
kız annelerinin erkek çocuk sahibi annelere göre cinsel içerikli konuların tartışılmasında daha aktif bir kimlikte olduğu, ayrıca annelerin bu konuların tartışılmasında kızlarından daha istekli oldukları belirlenmiştir.Ailelerin cinsel eğitimde önemini ve olumlu etkisini gösteren bu çalışmalara rağmen, ailelerin birçoğunun çocuklarına cinsel sağlık eğitimi verebilmek için yeterli bilgiye sahip olmadıklarını düşünmeleri, ne zaman neyi tartışacaklarından ve tartışmayı nasıl yönlendireceklerinden emin olmamaları, kendi cinsel değerleri ve tutumları hakkında net olmamaları, utanma ve otoriteyi kaybetme korkularından dolayı aile içi cinsel eğitim ihmal edilmektedir.
Aileler her ne kadar cinsellikle ilgili konularda çocukların bilgilenme gereğini görmezden gelse de, günümüzde cinselliğe dayalı çıkışlar her toplumda görülmektedir. Aileler çocuklarıyla haberleri izlerken bile kendilerini güvende hissetmemekte; çünkü ensest ilişkiler hakkında korkutucu öyküler, tecavüz ve seksüel skandallarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Çevrelerindeki bu uyaranlar çocukları ve gençleri cinselliği öğrenmeleri için zorlamakta ve çevrede var olan her kaynağı bir öğrenme aracı haline getirmelerine neden olmaktadır.
Anne-babaların çoğu, çocuklarının bu uyaranlar karşısında cinsellikle ilgili konularda yanlış kaynaklardan zararlı şekilde etkilenmelerini önlemek amacıyla kendi aile yapısı ve kültürü doğrultusunda bir cinsel eğitim vermenin gerekliliğini ve önemini kabul eder. Ailelerin cinselliğe bakış açısını içinde yetiştikleri toplumsal normlar şekillendirir. Geleneksel Türk ailesinde cinsellikle ilgili konular genellikle konuşulmamaktadır. Cinsellik toplum tarafından ayıp, günah, güç göstergesi, sözel ve davranışsal saldırı aracı olarak görülmektedir. Benzer şekilde yurt dışında yapılan bir çalışmada dindar ailelerin çocuklarına cinsel eğitim vermekte daha az istekli olduğunu göstermektedir.
Anne-babaların bazı korkuları cinsel eğitimin önündeki önemli engellerdendir. Bu korkular arasında “çocukların hazır olduğunda konuyu açmasını ve soru sormasını bekleme”, “olası sorular karşısında kendi bilgilerinden emin olamama”, “çocuğa çok erken ve çok fazla bilgi verme endişesi” sayılmaktadır.
Birçok anne-babanın çocuklarına yönelik cinsel eğitime karşı çıkmasının ve ihmal etmesinin en önemli nedeni, erken yaşlarda başlanılan cinsel eğitimle birlikte erken yaşta cinsel aktiviteye başlanacağına yönelik inanışlardır. Yapılan araştırmalar bu önermenin tam aksini göstermektedir.
Kaynak:saglıkal.com
Yorumlar